آکادمی و موسسه علمی پژوهشی ابن سینا

در انجام مقاله پژوهشی، بخش مواد و روش بعد از بخش مقدمه آمده و معمولا در آن به نحوه مطالعه مسئله پژوهشی پرداخته می شود. این بخش به توصیف طرح پژوهش پرداخته و اطلاعاتی دقیق و روشن در مورد رویه هایی که برای گردآوری داده ها به کار رفته اند ارائه می دهد. این بخش مهمترین بخش در انجام مقاله پژوهشی است چرا که اطلاعاتی برای ارزیابی اعتبار و روایی مطالعه در اختیار خوانندگان قرار می دهد. اگر در مطالعه از روشی نوین استفاده شده است، کلیه مراحل باید به دقت توصیف شوند تا سایر افرادی که خواستار اجرای این روش شناسی هستند قادر به تکرار آن باشند.

حقیقت هیچ ارتباطی با نتیجه گیری ندارد و هر چیزی با روش شناسی ارتباط دارد.
استفان مولینوکس

مشخصات بخش مواد و روش های ایده آل

دقیق و پایبند جزئیات

بخش روش ها باید به صورت دقیق نوشته شده و شامل تمام جزئیات لازم باشد. هر پژوهشی که اجرا می شود نیازمند یک روش محکم و دقیق است. هر نوع نقیصه در روش شناسی باعث می شود نتایج و استنباط های حاصل از مطالعه نامعتبر باشند. رعایت روش شناسی صحیح به پرهیز از هر نوع تعارض غیرضروری در مورد اعتبار و روایی نتایج کمک بسزایی می نماید. اگر روش ها بسیار پیچیده باشد، در این صورت بهتر است برای کمک به درک بهتر خوانندگان از جداول یا نمودارها استفاده شود. همانند بخش روش های یک رساله یا پروتکل آزمایشی، بخش روش های یک مقاله پژوهشی باید شامل کلیه جزئیات لازم باشد. وجه تمایز اصلی بین بخش روش های یک پروتکل و مقاله پژوهشی مربوط به زمان دستوری است: افعال به زمان آینده برای پروتکل ها و افعال به زمان گذشته برای مقالات.

در این بخش به هیچ یک از نتایج مطالعه اشاره نمی شود، اگرچه می توان به نتایج اولیه و مقدماتی که زمینه ساز انتخاب روش شناسی بوده اند اشاره جزئی نمود. در بخش روش ها می توان به اطلاعاتی که در زمان طرح ریزی برای مطالعه در اختیار داشته ایم اشاره کرد، اما سایر اطلاعاتی که در روند اجرای مطالعه حاصل آمده اند باید صرفا در بخش نتایج درج شوند. مطالعاتی را که از بخش روش ها، شامل پایایی آزمون ها و یا روایی و اعتبار مقیاس های پیامدی حمایت می کنند می توان در بخش روش ها درج کرد.

ساختاریافته یا بدون ساختار

بخش روش ها را می توان در قالب ساختاریافته یا بدون ساختار تنظیم نمود. قالب ساختاریافته به بیان تمام جزئیات روش شناسی به شیوه ساده و تطبیق پذیر کمک می نماید. قالب بدون ساختار اگرچه فاقد ساختار و عینیت گرایی است، اما برای مطالعات توصیفی و کیفی قابل کاربرد است. قالب بدون ساختار در نسخه چاپی مجلات که با محدودیت فضا مواجه هستیم مطلوب است.

اجتناب از تغییر وجه افعال در داخل یک پاراگراف (معلوم و مجهول)

زمان افعال بخش روش ها باید گذشته باشد. نباید از ساختارهای جملات ترکیبی استفاده شود. اگرچه می توان در بخش روش ها از وجه معلوم یا مجهول استفاده کرد، اما بهتر آن است که مطالب به زبان شخص سوم نوشته شوند. به عنوان مثال به جمله زیر از یک مقاله پژوهشی توجه کنید.

بعد از ناشتای شبانه، حیوانات را با تزریق داخل صفاق سدیم پنتوباربیتال (50 میلی گرم/کیلوگرم) بیهوش کردیم. با CLP حالت سپسیس (گندخونی) را ایجاد کردیم. 

این جمله اگر به زبان سوم شخص نوشته شود مقصود بهتر بیان می شود.

بعد از ناشتای شبانه، حیوانات با تزریق درون صفاقی سدیم پنتوباربیتال (50 میلی گرم/کیلوگرم) بیهوش شدند. سپس بر اساس ادبیات پیشین، حالت سپسیس با CLP ایجاد شد. 

اگر توصیف رویه از چشم انداز آزمایش کننده انجام شود، در این صورت این بخش مملو از "ما" های متعدد خواهد بود که از نظر خواننده زمخت و نامتعارف به نظر می رسد. همیشه بهتر است تعداد "ما ها" کاهش یابد و به همین دلیل باید مطالب از زاویه دید آزمایش مطرح شوند. اگرچه سایر بخش های مقاله در وجه معلوم نوشته می شوند، بخش روش های مقاله پژوهشی معمولا در وجه مجهول نوشته می شود.

نکات کلیدی

- بخش روش ها باید به صورت ساده و واضح نوشته شده و از هر نوع تکرار و درج اطلاعات غیرمرتبط خودداری شود.
- طرح پژوهش باید در ابتدای بخش روش ها معرفی شود.
- توصیف جامعه پژوهشی و نحوه انتخاب شرکت کنندگان برای مطالعه نیز باید درج شود.
- پروتکل پژوهش باید به روشنی تبیین شده و تمام واکنشگر ها و ابزارهایی که برای مطالعه به کار رفته اند معرفی شوند.
- روش هایی که برای گردآوری داده ها و تحلیل آماری به کار رفته اند باید به دقت و واضح بیان شوند.
- به منظور کسب اطمینان از کیفیت و دقت در گزارش دهی، راهنماهای گزارش دهی استاندارد باید بر اساس نوع مطالعه به دقت دنبال و رعایت شوند.
- باید به صورت واضح به مجوزهای اخلاقی و اطلاعات مربوط به تامین مالی اشاره شود.
- کارآزمایی های بالینی که با حضور آزمودنی های انسانی انجام می شوند باید در مرکز ثبت دولتی کارآزمایی های بالینی ثبت شوند.

در صورت داشتن هرگونه سوال و یا نیاز به مشاوره در زمینه انجام مقاله پژوهشی با آکادمی ابن سینا در ارتباط باشید.